Megaloblastna anemija – uzrok nastanka, simptomi i način lečenja
Megaloblastna ili makrocitna anemija je oblik malokrvnosti koji nastaje zbog smanjene količine vitamina B12 ili folne kiseline u organizmu. Ova dva vitamina su neophodna za sintezu DNK i pravilno sazrevanje ćelija krvi. Za ovaj tip anemije karakteristična je pojava velikih nezrelih crvenih krvnih zrnaca (megaloblasta) koji ne mogu da obavljaju svoju najvažniju funkciju – dopremanje krvi sa kiseonikom do tkiva i organa.
Zašto nastaje megaloblastna anemija?
Deficit vitamina B12 u organizmu može nastati zbog nedovoljnog unosa hranom, što se najčešće sreće u veganskoj ishrani, zbog upotrebe nekih lekova ili u malignim bolestima gastrointestinalnog trakta, kada je smanjena apsorpcija ovog vitamina.
Najčešći uzrok megaloblastne anemije je nedovoljno lučenje unutrašnjeg faktora od strane odredjenih ćelija želuca, koji je neophodni činilac u resorpciji vitamina B12 u tankom crevu. Smanjen broj ovih ćelija, kao i smanjeno stvaranje unutrašnjeg faktora viđa se u atrofičnom gastritisu, a takođe može nastati i kao rezultat određenih autoimunih procesa, kada organizam stvara antitela protiv sopstvenih parijetalnih ćelija i protiv samog unutrašnjeg faktora. Ovaj tip megaloblastne anemije naziva se još i perniciozna anemija.
Deficit folne kiseline u organizmu se najčešće javlja zbog otežane apsorpcije u tankom crevu ili kod upotrebe nekih lekova kao što su antiepileptici, metotreksat, sulfonamidi.
U trudnoći i kod ljudi koji boluju od malignih oboljenja postoje povećane potrebe organizma za folnom kiselinom.
Simptomi megaloblastne anemije
Megaloblastna anemija je bolest koja se postepeno razvija, a u kliničkoj slici pored opštih simptoma koji prate i druge anemije viđaju se i simptomi nastali usled deficita vitamina B12 i folne kiseline. Pored slabosti, malaksalosti, bledila kože ili ubrzanog zamaranja za megaloblastnu anemiju su karakteristični simptomi od strane centralnog i perifernog nervnog sistema kao što su bolovi u nogama, otežan hod, pojava trnjenja u nogama, poremećaji pamćenja i depresivne smetnje.
Može doći do pojave osećaja pečenja jezika nakon upotrebe određenih vrsta hrane, kao i pojava gubitka osećaja ukusa, sa razvojem zapaljenskih promena na površini jezika koji postaje gladak, sjajan i crveno prebojen.
Kako se postavlja dijagnoza?
Dijagnoza se postavlja na osnovu anamnestičkih podataka, kliničke slike i laboratorijskih analiza, kao i konsultacije hematologa, gastroenterologa i imunologa.
Terapija
Terapija zavisi od uzroka – primena preparata folne kiseline ili vitamina B12.
